Tafakkur va kitob

Tafakkur va kitob

Psixiatriya professori Daniel J. Siegel bolani miyasini o'rganishda uni yuqori va pastga qismga bo'lish nazariyasini ilgari suradi. Ya'ni yuqori miya tafakkur (tahliliy fikrlash) uchun javob bersa, pastgi miya emotsiya yoki hissiyotlarga javob beradi.
Bola katta bo'layotganida mana shu ikki miyaning o'zaro aloqasi va rivojlanishi muhim.
Agar faqat yuqori miya rivojlansa bola hissiyotsiz, emotsiyasini anglamaydigan robot kabi o'sadi, lekin aqlli bo'lish ehtimoli yuqori bo'ladi. Agar yuqori miyani rivojlantirmasak, u holda hissiyotlarga beriladigan, kalta fahmlik va tafakkur qilishni bilmaydigan bola o'sadi. Mukammal miyada yuqori va pastki qism ham rivojlangan bo'lishi lozim.
Bugun ko'plab bolalar tadrbilari bolaning pastki miyasini rivojlantirishga qaratilgan. Konsertlar, sayllar, shirinliklarga boy bayramlar aynan pastki miyani rivojlantirishga qaratilgan bo'ladi.
Yuqori miya rivojlanishi uchun bola bilan kitob matni haqida suhbat qurish, kitob qahramonlarini muhokama qilish, rasmli kitob birgalikda o'qish, bolaga ertak aytib berish, bola bilan hikoya tuzish kabi faoliyatlarni amalga oshirish lozim.
Yuqori miyasi rivojlanmagan bolalar katta bo'lganida tafakkur qilishda qiynaladilar. Ularda tahlil ishlamaydi. Ularni osongina har xil oqim va mafkuralarga olib ketish mumkin bo'ladi. Ularni juda oddiy va mantiqsiz narsalarga ham ishontirish qiyin bo'lmaydi.
Tafakkur qiluvchi xalqni ko'rmoqchi bo'lsak, bugun bolalar bilan kitob mutolaasini ko'paytirishimiz kerak.

Kitob do'koni